PETROL PİYASASI
Petrol Piyasası Kanunu’nun 20.12.2003 tarihinde yürürlüğe girmesi sonucu, ülkemizdeki petrol piyasası yeniden yapılanmaktadır. Kanun, yurtdışından temin edilen veya yurtiçinde üretilerek teslime hazır hale getirilen ham petrolden başlayan ve ürün halinde kullanıcılara sunulan petrole ilişkin piyasa faaliyetlerini düzenlemektedir. Kanun, piyasasının yönlendirilmesi, düzenlenmesi, gözetimi ve denetlenmesine ilişkin görev, yetki, sorumlulukları Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na (EPDK) vermiştir.
Türkiye’de petrol piyasası 9 faaliyet (rafinaj, dağıtım, iletim, depolama, işleme, madeni yağ, ihrakiye teslimi, taşıma ve bayilik) ve 1 kullanım (serbest kullanıcı) alanında, yasal ayrışıma tabi tutulmuştur. Yasal ayrışıma tabi tutulan faaliyet veya kullanımların yapılması için lisans alınması gerekmektedir. Lisans alacak kişilerin niteliklerinin, genel ve ilgili lisans türüne göre belirlenmiş özel koşullara uygun olması gerekmektedir. Lisans alacak kişilerin sahip olması gereken genel nitelikler:
– Türkiye’de yerleşik,
– Ticaret veya sanayi siciline kayıtlı,
– Gelir veya kurumlar vergisi yükümlüsü, gerçek veya tüzel kişiler olmaktır.
Bu kapsamda, Türkiye’de piyasa faaliyetlerinde bulunan ve yabancı devletler mevzuatına göre sermaye şirketi niteliğinde bulunan özel hukuk tüzel kişileri, Türk parasının kıymetini koruma hakkındaki mevzuata göre Türkiye’deki faaliyetleri bakımından Türkiye’de yerleşik sayılmaktadır.
Rafinerici, iletim, depolama, işleme, dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisansları için; başvuru sahibi tüzel kişinin; 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri doğrultusunda anonim şirket ya da limited şirket olarak kurulmuş olması gereklidir.
1) Lisans türlerine göre, ilgililerin sahip olması gereken özel nitelikler:
1.1) Asgari Sermayenin: Rafinerici lisansı için: 50.000.000 TL, İletici lisansı için: 500.000 TL, Depolama lisansı için: 1.000.000 TL, İşleme lisansı için: 500.000 TL, Dağıtıcı lisansı için: 5.000.000 TL, İhrakiye teslimi lisansı için: 2.000.000 TL olması,
1.2) Asgari Kapasitenin (Başvuru tarihindeki yıllık pazarlama projeksiyonu veya kullanım kapasitesi)
Dağıtıcı lisansı için: yıllık 60.000 ton satış, Serbest kullanıcı lisansı için : yıllık 5.000 ton kullanım (sadece motorin, fuel oil ve kalyak için) olması,
1.3) Taşıma Lisansları için; En az bir karayolu taşıma aracının mülkiyetine sahip olunması veya finansal kiralama yoluyla edinilmesi, en az bir denizyolu taşıma aracının mülkiyetine sahip olunması veya finansal kiralama yoluyla edinilmesi veya ilgililerle kira-hizmet sözleşmesi yapılmış olması, Demiryolu aracı ile ilgili olarak ilgilerle kira-hizmet sözleşmesi yapılması gerekmektedir.
1.4) Diğer koşullar: İhrakiye teslimi lisansları için, tesislerle ilgili kurum ve/veya kuruluşlardan izin alınmış olması gerekmektedir. Yeni kurulan akaryakıt istasyonları için bayilik lisansları almak üzere Kuruma başvuru yapan kişilerin, mevzuatta yer alan diğer belgelerin yanı sıra “ASGARİ MESAFE” koşulunu sağladıklarına ilişkin belgeyi de ibraz etmeleri gerekmektedir. Tarımsal amaçlı satış yapmak isteyen bayilik lisansı (istasyonlu) için, kişilerin, gerekli tedbirleri almaları ve tanker ve köy pompa/pompalarının belgelerini ibraz ederek lisanslarına işletmeleri gerekmektedir. Piyasa faaliyeti için tesis gerektiren konularda; tesisin ilgili mevzuata göre düzenlenmiş İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatının ibraz edilmesi gerekmektedir. Kaynak: Epdk, Saygılarımla, Şakir GÜRLÜK, SM. Mali Müşavir
Yorumlar kapalı.