Kurban kesiminde ve
diğer zamanlardaki ihtiyaçlar için olan hayvan kesiminde dikkat edilmesi
gereken bir takım dini usuller vardır. Bu usullerin kaynağı Kur’an ve sünnettir.
Bunları maddeler halinde şu şekilde sıralayabiliriz.
1.Tesmiye: “Bismillahi
Allahü Ekber” demek suretiyle
Allah’ın adının anılmasıdır.
Her canlının canını
veren Allah’tır. Allah’ın can verdiği bir canlının canına kıymak, ancak
Allah’ın izni ile olabilir. İşte “tesmiye” Allah’ın insanoğlunun
kullanımına verdiği canlının canını alırken, ona can veren Allah’ı hatırlamak
ve Allah’tan izin almak manasına gelir. Ancak bu şekilde o canlının eti helal
hale gelir.
Besmelenin kasden terk edilmesi durumunda, o hayvanın eti
yenmez. Unutularak terk edilmiş ise, bu takdirde unutmak, insan aklının
noksanlarından birisi olduğundan ve de affedileceği ümit edildiğinden dolayı
yenilebilir.
Ku’an-ı Kerimde Hac suresinin 34. ayetinde şöyle buyrulur.” Biz her ümmet için bir kurbanlık
hayvan kesme zamanı/kurbanlık hayvan kesme yeri/kurbanlık hayvan kesme tarzı
belirledik ki, kendilerine rızık olarak verdiği kurbanlık hayvanların üstüne
Allah’ın ismini ansınlar. Sizin Tanrınız bir tek Tanrıdır; o halde yalnız O’na
teslim olun. Alçak gönüllü, saygılı kişileri müjdele.”
Tesmiye konusunda
mezhep imamlarının görüşleri şöyledir. Hanefilere göre tesmiye şarttır. Malikilere
göre farzdır. Şafiilere göre ise sünnettir.
Unutulması halinde Hanefi ve Şafiilere göre eti yenir.
Malikilere göre ise yenmez. Bu yüzden hayvan keserken besmeleyi unutmamaya
gayret etmek lazımdır.
2.Kestiği yenen birisi tarafından
kesilmelidir.
Allah’a ve ahirete inananların kestiği yenir. Allah’a ve
ahirete inanmayan insanların kestikleri yenmez. Allah’a ve ahirete inanan Yahudi
ve Hıristiyanların kestikleri de yenir.
Bir hayvanı kesen kişinin kadın veya erkek olmasının farkı
yoktur. Mezhep farkı da önemli değildir. Önemli olan, Allah’a ve ahirete
inanmaktır.
3.Hayvanın boğazında bulunan, nefes borusu,
yemek borusu ve iki büyük damarın kesilmesi veya nefes borusu, yemek borusu ile
beraber bir büyük damarın da kesilmiş olması lazımdır.
Bu ihtiyari kesim, yani hayvanın yatırılarak usulünce
kesilmesi için gereklidir. Zorunlu hallerde ise kan akıtılmış olması esastır.
4.Canı çıkmadan yüzmeye başlanılmaz ve kafası
kesim esnasında gövdesinden ayrılmaz.
Küçük hayvanlardan tavuk ve benzerleri için de bu kural
geçerlidir. Damarlardan fışkıran kanın boşalması için beklemek ve hayvanın
biraz hareket ederek kanını boşaltabilmesi için ayaklarından birinin serbest
bırakılması gerekir.
5.Kesme aletinin keskin olması ve hayvana
fazla eziyet vermemelidir.
Eziyet etmek, hem
o hayvana hem de O’nu yaratana karşı haksızlık etmek demektir. Bir diğer
deyişle zulümdür. Zulüm ise kıyamet günü kişiyi saracak olan bir karanlıktır.
Hz Ömer’in oğlu bir
yerde toplanmış olan gençlerin atış müsabakası yaptıklarını görür. Ancak
gençler nişangâh olarak canlı bir tavuğu dikmişlerdir. Bunun üzerine Hz.
Ömer’in oğlu gençlerin yaptığının çok yanlış olduğunu ve Hz. Peygamberimizin
“Hayvanlara eziyet edenlere lanet ettiğini” bildirdi.
Bu konuda varit olan
meşhur bir hadiste Hz. Peygamberimiz şöyle buyurur.”Siz yerdekilere merhamet ediniz ki, göktekiler de size merhamet
etsin.” Merhamet, insana yakışan güzel hasletlerdendir. Yine Resulü
Ekrem efendimiz “Merhamet etmeyene
merhamet olunmaz.” buyurmuşlardır.
Muhsin ÖZDEMİR
Yorumlar kapalı.