Aslen memleketimiz Tosyalı olup soyu Kādiriyye tarikatının pîri Abdülkādir-i Geylânî’ye ulaştığı için Ceylan (Geylân) unvanıyla tanınan babası, tarikatın Mustafa Âhî Efendi’ye nisbet edilen Âhiyye kolunun tanınmış şeyhlerindendi.
Tekke ortamında büyüyen Hüseyin Nazmi dinî bilgileri tekke çevresinde öğrendi ve hıfzını tamamladı. Eyüp İdâdî ve Rüşdiyesi’nden mezun oldu. I. Dünya Savaşı yıllarında Eyüp İplikhane Kışlası’nda tabur imamı olarak görev yaptı. İstanbul’un İngilizler tarafından işgalinde Mekteb-i Hukuk öğrencisi olan Nazmi Efendi bu sebeple tahsilini yarıda bırakmak zorunda kaldı. Millî Mücadele başladığında babasıyla birlikte, Osmanlı ordusuna ait silâh depolarında bulunan silâh ve cephanenin Anadolu’ya intikalinin sağlanması ve halkın düşman saldırılarından korunması amacıyla kurulan Mim adlı gizli istihbarat teşkilâtına katılıp faal olarak çalışmaya başladı.
Nazmi Efendi, Millî Mücadele sırasında İstanbul’da yaptıkları hizmetlerden dolayı İstiklâl madalyası almaya lâyık görüldü. Nazmi Efendi, bu iş için gelen askerî görevlinin yanında gerekli evrakı düzenlerken durumu öğrenen babasının, “Biz derviş adamlarız, vatan ve din yolunda vâcip olan bir hizmetin karşılığı olarak madalya almak bize yakışmaz” diyerek kendisini uyarınca müracaattan vazgeçti.
Nazmi Efendi 23 Kasım 1991 tarihinde doksan beş yaşında iken vefat etti; ertesi gün Eyüp Sultan Camii’nde kılınan cenaze namazından sonra Bakanlar Kurulu kararıyla Hâkî Baba Dergâhı’nın hazîresinde defnedildi. Kabri üzerine ertesi yıl bir türbe inşa edilmiştir. Sandukasının kitâbe hattı Ali Alparslan’a aittir. Tekkelerin kapatılmasından önce Kādiriyye, Nakşibendiyye ve Sa‘diyye tarikatlarından hilâfet alan Nazmi Efendi, Kādiriyye’nin Âhiyye kolunun son şeyhidir. Ayrıca Cumhuriyet öncesinde hilâfet alıp en son vefat eden şeyh olması sebebiyle Türk tasavvuf tarihinde önemli bir kırılma noktasını temsil eder. Babasıyla birlikte Hamzavî-Melâmî kutbu Seyyid Abdülkādir-i Belhî’nin techiz ve tekfin hizmetini ifa etmesini kendisine bir şeref addeden Nazmi Efendi, zengin tasavvuf kültür ve bilgisiyle bu geleneğin gelecek kuşaklara aktarılmasında bir köprü vazifesi görmüş, bu konuda kendisine başvuran yerli ve yabancı araştırmacılara yardımcı olmayı bir görev bilmiştir. Onun günümüzde artık unutulmaya yüz tutmuş ulûm-ı hafiyye ve ilm-i cifr konusunda geniş bilgi sahibi olduğu bilinmektedir.
Ulûm-ı hafiyye ; gizli ilimler olup ancak Peygambere ve bir kısım hakikatlerin sırlarını bilen alimlerce bilinen ilimlerdir. Cifir ilmi ise, harflere verilen sayı değerleri ile âyet, hadis veya evliyaların sözlerinden çeşitli tarihleri çıkarma ilmidir.
Teoman Hakan Evlioğlu
Yorumlar kapalı.