Ebubekir Ratib Efendi
Aydınlanma Çağında Bir Osmanlı Katibi (1750-1799
Ebubekir Ratip Efendi, Osmanlı diplomatı ve yazar. Tosya’da doğdu. Memurluktan 1789’da reisülküttap makamına kadar erişti. Viyana elçiliği görevini yürüttü. Tekrar getirildiği reisülküttaplık görevinden 1796’da alınarak idam edildi. Habsurg İmparatorluğu’nun idari, sosyal ve askeri kurumları üzerine ve Avrupalı siyaset filozoflarının reformist çalışmaları üzerine ayrıntılı çalışmalar yaparak raporlar hazırladı. Bu raporlardan yola çıkarak III. Selim’in Nizam-ı Cedid reformlarını hazırlamasına katkı sağladı
Reisülkuttap Tosyali Ebubekir Ratip Efendi : Ebubekir Ratip Efendi Tosyalidir. Küçük yasta Istanbul’a gelerek Halil Hamit Pasa zamaninda Amedi (dis isleri) Kalemine levamina baslamistir. III. Selimin sehzadeligi sirasinda ona kafes arkadasligi etmis gençlikleri büyük inkilap padisahi ile bir arada geçmistir. Sehzade Selim III. Selim unvani ile padisah oldugu vakit (1789) Av¬rupa’nin ilim, siyaset ve askerlik gibi çesitli alanlarda kaydettigi göz alici gelismeleri incelemek istemis bu amaçla en güvenilir sah¬siyet olarak Ratip efendi olaganüstü elçi sifati ile Avusturya’ya gönderilmeye karar verildi. Ratip efendinin asil ve gizli görevi Avrupa’nin medeni üstünlügünü sebep ve sonuçlari ile inceleyip bir raporla padisaha bildirmektir. Ratip efendi Avusturya’da 227 gün ka¬larak gelismeleri anlatan risalesini hazirladi. Istanbul’la döndü. 1791 yilinda 500 sayfalik nemce sefaretnamesi adi ile bilinen eserini padisaha sundu. Bu eser sefaretname olmaktan çok fikir ve hürriyet tarihimizin en degerli bir vesikasi olarak önem tasir. 1794’te Hariciye nezareti görevini yürüten Reisi Küttaplik makamina getirildi. Tarihler 3 dilde sair oldugunu, nazim ve nesirde binazir bulundugunu kayit etmektedir, inkilaplari mütasip çevreleri tedirgin edecegi muhakkakti. Nitekim irtica III. Selimi tazzike basladi. Sonunda Sultan III. Selim bu iddiali arkadasim Rodos’a sürmeye sonrada 1799’da Limiide bogdurmak suretiyle idam edildi
Yorumlar kapalı.