01.07.2010 Gıda Fiyatlarındaki Artışlarda Et Fiyatlarının Rolü
Gıda Fiyatlarındaki Artışlarda Et Fiyatlarının Rolü
Gıda fiyatlarındaki yüksek artışlar Türkiye’de son dönemlerde enflasyonun hedeflerin belirgin olarak üzerinde seyretmesine neden olan temel unsurlardan bir tanesidir. Bu durumun ne ölçüde ülkeye özgü gelişmelerden kaynaklandığı bilgisi, enflasyon tahminleri oluşturulurken önemli bir girdi oluşturmaktadır. Bu kapsamda bu Kutuda ülkeler arası kıyaslama yoluyla gıda fiyat gelişmeleri incelenmekte ve Türkiye’ye özgü çıkarımlar yapılmaktadır. Diğer ülkelere bakıldığında, Mart 2010 itibarıyla gelişmekte olan ülkelerde gıda enflasyonunun gelişmiş ülkelere kıyasla daha yüksek seyrettiği, Türkiye’nin gıda fiyatlarındaki artış oranının ise gelişmekte olan ülkelerin ortalamasının da oldukça üzerinde olduğu gözlenmektedir.
Türkiye’de son dönemde yurt içi canlı hayvan arzındaki azalmaya bağlı olarak et grubu fiyatlarında gözlenen yüksek oranlı artışlar, Türkiye’nin gıda enflasyonunun diğer ülkelerden ayrışmasının temel nedeninin et fiyatlarındaki gelişmeler olabileceğini düşündürmektedir. Nitekim, Mart ayı itibarıyla TÜFE içinde yer alan et ürünleri fiyatlarının yıllık artış oranı yüzde 35’e ulaşırken, et haricindeki gıda kalemlerinin yıllık enflasyonu yüzde 6,4 olmuştur (Grafik 2). Böylece, et fiyatlarındaki artışların yıllık enflasyona katkısı yaklaşık 1,7 puana ulaşmıştır.
Ülkeler bazında incelendiğinde, et fiyatlarındaki artışların büyük ölçüde Türkiye’ye özgü olduğu görülmektedir. Nitekim, Türkiye haricindeki ülkelerin et fiyatlarının yıllık artış oranı ortalamasının 2010 yılı ilk çeyreği itibarıyla sıfıra yakın seyrettiği, dolayısıyla söz konusu grup fiyat değişimlerinin tüketici enflasyonuna yaptığı katkının oldukça sınırlı ya da azaltıcı yönde olduğu görülmektedir. Et grubu fiyatlarının Türkiye’de gıda fiyatları ve dolayısıyla TÜFE enflasyonu üzerindeki etkisini daha net bir şekilde ortaya koymak için, Türkiye’de et grubu fiyatlarının yıllık bazda diğer ülkeler ortalaması kadar arttığı varsayımı altında gıda grubu ve TÜFE enflasyonunun alacağı değerler hesaplanmıştır. Bu durumda, Mart ayı itibarıyla yüzde 11,2 olan gıda grubu yıllık enflasyonu yüzde 5,26’ya, yüzde 9,56 olan TÜFE yıllık enflasyonu ise yüzde 7,87’ye gerilemektedir. Diğer bir ifadeyle, et grubu fiyatlarının olumsuz etkisi dışlandığında Türkiye’de gıda fiyatlarının yıllık artış oranının gelişmekte olan ülkelerden belirgin olarak ayrışmadığı görülmektedir.
Özetle, son bir yıl içinde Türkiye’de gıda enflasyonunun yüksek seyretmesinde et fiyatlarının belirleyici olduğu gözlenmektedir. Bu çerçevede, Mart ayı itibarıyla TÜFE yıllık enflasyonunun önemli bir bölümü, yıllık gıda enflasyonunun ise yarısından fazlası et grubu fiyatlarında gözlenen yüksek oranlı artış eğiliminden kaynaklanmıştır. Diğer yandan, ülkeler arası kıyaslamalar, et fiyatlarındaki yüksek artışların büyük ölçüde ülkemize özgü olduğunu göstermektedir. Bu tespitler, son dönemlerde Türkiye’de enflasyonun diğer ülkelere kıyasla daha hızlı artmasında et fiyatlarının rolü olduğuna işaret etmektedir. Kaynak.TCMB
Yorumlar kapalı.