SERBEST MUHASEBECİ
MALİ MÜŞAVİR
YENİ ÇEK KANUNUNA İLİŞKİN ÖNEMLİ HATIRLATMALAR
20.12.2009 tarih ve 27438 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çek Kanunu, yayımlandığı gün yürürlüğe girmiştir. Bu kanun ile çek defterlerinin içeriklerine, çekin düzenlenmesine, kullanımına ve kayıt dışı ekonominin denetim altına alınmasına katkıda bulunmaya ilişkin esaslar ile çekin karşılıksız çıkması ve belirlenen diğer yükümlülüklere aykırılık hallerinde ilgililer hakkında uygulanacak cezalar belirlenmiştir.
Çek Kanunu ile ilgili olarak mükellefleri yakından ilgilendiren bazı hususlar bu yazıda kısaca hatırlatılacaktır.
Yeni yasa ile vadeli çek uygulaması devam etmekte ancak vadesinden önce çekin bankaya ibrazı veya karşılıksızdır işlemi yaptırılması engellenmiştir.
Hamiline çek verilmesine devam edilecek, ancak “hamiline” kelimesi çekte matbu olarak banka tarafından yazılacak ve şartları taşıyan kişilere verilecektir. Üzerinde “Hamiline” yazılı bu çeklerin ticari işler için düzenlenmesi yasaklanmıştır.
Ticari çek uygulamasına geçilmiş olup, ilgili şartları taşıyan gerçek veya tüzel kişilere ticari çek verilmektedir. Bu çeklerin hamiline kullanılmayıp isme kullanılması zorunlu hale getirilmiştir. Dolayısı ile buna göre ticari işlerden dolayı hamiline değil de kanunen zorunlu olarak isme düzenlenen ve kayıt altına alınan bu çekler için defter ve belgelerle ispat, fatura ile ibraz yükümlülüğü de bulunmaktadır.
Karşılıksız çekte bankanın sorumluluğu her çek yaprağı başına 600,00TL olarak belirlenmiştir.
Bankalar, çek hesabı açılması ile ilgili olarak bu Kanunla kendilerine verilen görev ve yükümlülükleri yerine getirirken, çek hesabı açtırmak isteyenin yasaklı olup olmadığını araştırmak, ayrıca ilgili kişinin ekonomik ve sosyal durumunun belirlenmesinde gerekli basiret ve özeni göstermek zorundadırlar.
Hamiline çek hesabı sahiplerinin açık kimlikleri, adresleri, vergi kimlik numaraları, bu hesaplardan ödeme yapılan kişilere ait bu bilgiler ile bu kişilere yapılan ödemelerin tutarları ve üzerinde vergi kimlik numarası bulunmayan çeklere ilişkin bilgiler, ilgili bankalar tarafından, dönemler itibarıyla, Gelir İdaresi Başkanlığına elektronik ortamda bildirilir.
Tacir tüzel kişi veya onun faaliyetleri ile ilişkilendirilmek kaydıyla, tüzel kişinin gerçek kişi ortakları, ortakların ilgili bulunduğu veya tüzel kişinin veya ortaklarının etkisi altında bulundurduğu gerçek kişiler ile tüzel kişinin yönetim organında görev alan veya temsilcisi sıfatını taşıyan gerçek kişiler adına açılmış olan çek hesapları, tacir tüzel kişiye ait kabul edilir. Söz konusu ilişkinin varlığına yönelik emarelerin bulunması hâlinde, hesabın bulunduğu banka şubesi durumu Gelir İdaresi Başkanlığına bildirir.
Bankalar, hamiline çek defteri yaprağını kullanmadan hamiline çek düzenlendiğini tespit etmeleri hâlinde, mevcut delilleriyle birlikte durumu, tespit tarihinden itibaren en geç bir hafta içinde Cumhuriyet başsavcılığına ve Gelir İdaresi Başkanlığına bildirmekle yükümlüdür.
Tacirin ticarî işletmesiyle ilgili iş ve işlemlerinde, tacir olmayan kişinin çek defterini kullanarak çek düzenleyen ve düzenleten kişi altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Tacir olmayan kişiye, tacir kişiye verilmesi gereken çek defterini veren banka görevlisi hakkında elli günden yüzelli güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
Yükümlülüğe aykırı olarak bankaya gerçek dışı beyanda bulunan kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Beyanname almadan veya beyannameye rağmen, hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı bulunan kişiye veya bu kişinin yönetim organında görev yaptığı veya temsilcisi ya da imza yetkilisi olduğu tüzel kişiye çek defteri veren banka görevlileri elli günden yüzelli güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
KURBAN BAYRAMI TATİLİ 9 GÜN
Kurban Bayramı tatiliyle ilgili olarak yapılan açıklamada, zaruri çalışması gereken personel dışındaki devlet memurlarının 15 Kasım Pazartesi günü öğlene kadar idari izinli sayılacağı belirtildi.
Kamu personeli arife günü idari izinli sayılacaktır. Böylece Kurban Bayramı tatili 9 güne çıkmış oldu.
Bu durumda sigortalı ve sözleşmeli çalışanlar için bayram mesaisi ve izin uygulaması nasıl olacaktır. Bu konu hakkında daha sonraki haftalarda sizlere kısaca bilgi vermeye çalışacağım.
Bu vesile ile tüm okurlarımın Kurban Bayramını en içten dileklerimle kutlar, bayramın ülkemizde sağlık, mutluluk, huzur ve barış dolu günleri devam ettirmesini cenabı Allahtan niyaz ederim.
NOT : Görüş ve önerilerinizi www.mujdatguney.com adresinden iletebilir, ayrıca bu adresten makaleleri de takip edebilirsiniz.
Yorumlar kapalı.