Seçime
1 gün kala gelin şu seçim beyannamelerinin ana teması olan ekonomik vaatlere,
olabilirliklerine, popülist yaklaşımlara biraz daha yakından bakalım.
7
Haziran seçimlerinde muhalefetin vaatleri MHP ve HDP’ye belli bir oy kazandırmışsa
da bu seçimin vaatler paralelinde istikrar ve olabilirlik bağlamında yeniden
değerlendirileceğine dair ciddi gözlem ve analizlere bakıldığında sonuçları
doğrudan etkiletecek ilk faktör olmadığını da kayda geçirmek lazım.
Seçmen
davranışlarında ekonominin eskiye nazaran çok daha fazla yer edineceğinin
düşünülmesi, bu vaat dilinden kaçınmayı ötelese de yine gözardı edilmeyecek bir
etken olduğunu dikkate almak zorunluluğu var.
Siyasi
partilerin ekonomil seçim vaatlerinin bir çok yapısal dönüşümler gerektiğini de
dikkate alarak vaatlere baktığımızda görünen tablo şu:
Ak
Parti: Başbakan Ahmet Davutoğlu, Ak Parti’nin seçim beyannamesinde asgari
ücret maaşının 1300 TL olacağını ve emeklilere 1200 TL ek zam verileceğini
açıkladı. Davutoğlu, 1100 liranın altında maaş alan işçi ve Bağ-Kur
emeklilerine de yılda 1200 lira ek zam yapılacağını bildirdi.
Kendi
işini kuracak gençlere 50 bin liralık destek vermeyi amaçlayan Ak Parti,
Bağ-kur emeklisinden kesilen sosyal güvenlik primini tamamıyla ortadan
kaldıracak. İktidar olması halinde ev almak için hesap açan vatandaşlara yüzde
15 destek sağlayacak olan Ak Parti, kadın girişimcilerin 100 bin TL’ye kadar 5
yıllık vadeli kredileri için yüzde 85 oranında kefaret sağlayacak.
Lise
mezunu gençlerin 2 yıl boyunca genel sağlık sigortalarını karşılamayı vaadeden
Ak Parti, emeklilere 250 TL taksit ile ev sahibi olma olanağı sunacak. Esnafa
faizsiz kredi, gençlere ücretsiz internet, ihtiyaç duyduğu işlerde çalışan
taşeronlara kamuda istihdam, yemde ve gübrede KDV’nin kaldırılması da AKP
vaatleri arasında. Davutoğlu, seçim beyannamesindeki vaatlerin toplam
maliyetinin 19 milyar TL olduğunu açıkladı.
CHP: CHP’nin
seçim beyannamesi asgari ücret, vergi muafiyetiyle 1500 lira olacak, emeklilere
yılda çift maaş ikramiye verilmesi gibi vaatlerini aynen korurken, polislere 3
bin 600 ek gösterge verilmesi, çiftçiye mazotun 1.8 TL’den satılması gibi
politikaları da sunuyor. İktidar olması halinde 800 bin taşeron işçiyi kadroya
alacak olan CHP, lise son sınıf öğrencilerine lisekart getirecek, ikinci
öğretim harçlarını kaldıracak.
Öğrenim
kredileri, gençler iş buluncaya kadar tahsil edilmeyecek. 31 Temmuz 2015
tarihine kadarki kredi kartı ve bireysel kredilerin faiz borçlarının en az
yüzde 80’ini silinecek, kalan borç 5 yıla yapılandırılacak.
MHP: Asgari
ücreti 1400 lira civarına yükseltmeyi planlayan MHP, bütün çalışanlara da maaşlarının
asgari ücret kadar olan kısmından vergi almamayı vaat etti. MHP, çiftçiye
mazotun litresini 1 lira 75 kuruştan vereceğini duyurdu.
MHP,
emeklilere Mart ve Eylül aylarında birer asgari ücret vermeyi; yoksul
ailelerden bir kişiye iş bulmayı, 700 lira aile desteği vermeyi taahhüt etti.
MHP, şoföre yıpranma payı, yük ve yolcu taşımacılığı yapan esnafa ise vergisiz
akaryakıt sözü verdi. Kamu çalışanlarına yapılan tüm ek ödemelerin emekli
aylığına yansıtılacağı belirtilen MHP beyannamesine göre ihtiyar heyeti
üyelerine her ay 150 lira huzur hakkı verilecek.
HDP: Asgari
ücret ve emekli maaşı en az 2 bin lira olacak. Ev kadınlarına emeklilik hakkı
sağlanacak. Küçük çiftçilere su ve elektrik ücretsiz verilecek.
Ajanslardan
derlediğim bu bilgilerin seçmen tarafından “satınalınması”nın/kabul görmesinin
ön şartı, vaatlerin kaynak ve maliyet hesaplarının da şeffaf bir şekilde ortaya
konması ile mümkün olacağıdır. Seçim sath-ı mailine girildiğinden bu yana
dikkatle takip ettim; Ak parti adına Gümrük ve Ticaret eski Bakanı ve Giresun
Milletvekili adayı Nurettin Canikli, vaatlerinin toplam maliyetinin 19.3 milyar
lira olduğunu ifade ederek kaynakları ile beraber açıkladı. Seçmen
muhalefetteki diğer üç partinin de maliyet-kaynak bağlamında bir hesap özetini
olsun açıklamalarını da görmek ister. Ama şu ana kadar bu yönde bir bilgi
kamuoyuna sunulmuş değil.
1
Kasım seçimlerinden sonra yine tek parti iktidarı değil de koalisyon tablosu
çıkarsa, muhtemelen koalisyon olmayacak ve her geçen gün yapı daha da
bozulacak. Asıl sıkıntı o zaman başlayacak. Görelim Mevlam neyler, neylerse
güzel eyler..
Yorumlar kapalı.