İlçemizde meydana gelen büyük depremin 71.nci yıldönümü
23 Kasım 1943 yılında meydana gelen büyük deprem felaketinin dün 71.nci yıl dönümüydü. Meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremde ilçemizde 720 kişi hayatını kaybetmişti. Binalar ya yıkılmış yada ağır hasar almıştı. Devlet imkanının olmadığı depremde Tosya halkı yaralarını kendi imkanıyla sarmış enkazdan ağaçlar toplanarak kalıntılar olduğu yere serilerek üzerine binalar tekrar inşa edilmişti.
7,2 büyüklüğündeki deprem felaketinin üzerinden tam 71 yıl geçti. Depremi yaşayan İlçemiz işadamlarından İbrahim Erçelebi o günleri gazetemiz muhabirlerine anlattı.
Tarih 23 Kasım 1943 saatler gece yarısı 1.35 i gösteriyordu. Çisil çisil yağmurun yağdığı gece yarısında Tosya halkı büyük bir gürültüyle uyandı. Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde bulunan ilçemizde 7.2 büyüklüğünde deprem olmuştu.
İki katlı üç katlı ahşap evler toprağa karışmıştı. Şanslı olanlar enkazdan kendi imkanlarıyla çıkmayı başarmasıyla anne baba çoluk çoçuğunu aramaya başlamıştı. Gecenin karanlığında çisiçisi yağan yağmurun altında her taraftan feryat sesleri yükseliyordu ‘Sağ kalan var mı?’
Gece yarısında enkazdan çıkarılan çocuk ve yaşlılar için baraka yapılmış yağmurdan korunmaları sağlanmıştı. tabi içlerinde yaralılarda vardı. Sağlık imkanların yok denecek derecede olduğu ilçemizde yararlılara ne bakacak zaman vardı nede onları tedavi edecek ilaç. gün ağarmasıyla birlikte durumn netleşiyordu. Cesetler ahşap evlerin enkazından bir bir çıkarılıyordu. Nüfusu 10 bini bile bulmayan ilçemizde enkazda ölenlerin sayısı 700’ü geçmişti. Enkazdan çıkarılan cesetler tabuta konularak bir bir Musalla taşına getiriliyordu. Ölüler mahallelerde bulunan boş yerlere defnediliyordu. Gün boyu cenaze defnetmekte geçemiş zaman yaralılara ve başka şeye bakılamamıştı.
Ertesi gün şimdiki PTT Müdürlüğü’nün bulunduğu yer boş arsa idi. Kızılay çadır kurmuş 16-17 kişilik gruplar çadırlara yerleştişirilmişti. İkinci gün akşam üzeri sıcak çorba gören vatandaşlar sıraya girmiş bir tabak sıcak yemek bekliyordu.
Ulaşım, iletişim araçlarının olmadığı bir dönemde Çerkeş’ten Ladik’e kadar olan fay hattı üzerinde olan 7.2 büyüklüğündeki deprem büyük yıkıma uğramış devlet zayiatı tespit etmeye başlamıştı. İlçemize gelen yetkililer Tosya halkının maddi imakanı yeterli kendi imkanlarıyla enkazı kaldırır diyerek devlet yardımlarını başka yerlere sevk etmiş ilçemiz devletten yardım almamıştı.
Yıkılan ahşap binaların enkazı arasından ağaçlar toplanmış ve toprak ve kerpiçler olduğu yere serilmişti. İlçemiz enkazın yere serilmesiyle bulunduğu yerden 2-3 metre yükselerek şimdiki halini almıştı.
İlerleyen günlerde acı tablo ortaya çıkmış 7.2 büyüklüğündeki deprem ilçemizi yerle bir etmiş ölü sayısı 720 ‘yi bulmuştu.
Bu ilçemiz için ikinci büyük felaketti. 1913 te çıkan yangın şehrin büyük bir bölümünü kül etmiş ilk ekonomik yıkım 1913’te yangınla başlamıştı.
Bir yandan savaş bir yandan afet derken ilçede büyük oranda maddi hasar oluşmuş ve vatandaşlar kendi imkanı ile yaralanını sarmış ekonominin iyiye gittiği bir dönemde meydana gelen deprem ilçeyi ikinci kez yıkmıştı.
Depremin maddi manevi etkisi yıllar almış ilçenin çöken ekonomisi Tosyalının girişimci ruhuyla yıllar sonra fabrikalaşma tekrar başlamıştı.
100 yıl içinde iki büyük felaket geçirerek yerle bir olan ilçemiz bugün ilçenin başarılı girişimcileri tarafından küçük dükkanlar şeklinde başlayan üretim büyük fabrikalara dönüşmüş felaketlerden önceki yapılan ihracat dünyanın her yerine Tosya merkezli olarak tekrar başladı.
Yorumlar kapalı.