Türkiye’de her yıl yaklaşık 175 bin kişiye kanser teşhisi konuluyor.
Bu hastaların büyük bir
çoğunluğu ise rahatsızlığın geç fark edilmesi nedeni ile hayatını kaybediyor.
Kanserde erken tanı yaşam kalitesi ve süresinin artması için çok önemli, bu
hastalığı yenmenin yolu ise onu tanımak ve doğru tedavi stratejisini belirlemekten
geçiyor.
KANSERDE RİSK FAKTÖRLERİNİ TANIYIN
Kanser, vücudumuzun
çeşitli bölgelerindeki hücrelerin kontrolsüz bölünmeleri, çoğalmaları, çevre
dokulara ve vücudun diğer yerlerine yayılabilmeleri sonucu oluşan hastalıktır.
Tek bir hastalık olmayıp, 100’den fazla çeşidi olan bir hastalıklar grubudur.
Genlerimizdeki değişiklikler, yaşam tarzı ve çevresel faktörler. Bu üç ana
faktörün etkileşimi kanser oluşma riskini belirlemektedir. Radyasyon, sigara
içmek, alkol kullanımı, kimyasal maddeler, enfeksiyonlar, sağlıksız beslenme,
yağdan ve tuzdan zengin diyet, fiziksel aktivitenin azlığı, ailede kanser
öyküsü, yaşlılık dünya genelinde ana risk faktörleridir.
Kolayca anlaşılabileceği
üzere yaşlanma ve genetik yatkınlık dışındaki diğer tüm risk faktörlerinde
kaçınmak mümkündür. Dünya Sağlık Örgütünün verilerine göre tüm dünyada görülen
kanserlerin en az üçte birinin korunma ile önlenebilecek kanserlerdir.
KADIN VE ERKEKLERDE SIK GÖRÜLEN KANSERLER FARKLI
Kadınlarda meme kanseri ve
tiroid kanseri en sık görülen türlerdir. Daha sonra kalın bağırsak, rahim,
akciğer kanseri gelmektedir. Erkeklerde ise; akciğer kanserinden sonra en çok
prostat kanseri görülmektedir. Bunu idrar kesesi, kalın bağırsak, mide kanseri
takip etmektedir.
BU BELİRTİLERE DİKKAT! MEME KANSERİ GELİYORUM DER
Meme veya koltuk altında
kitle, sertlik, kalınlaşma, meme ucunda kaşıntılı, döküntülü yara ya da ağrı,
meme derisinde gamzeleşme veya çekinti, aniden başlayan meme başı akıntısı meme
kanseri konusunda önemli ipuçlarıdır.
ÖKSÜRÜK VE NEFES DARLIĞI AKCİĞER KANSERİNİ DÜŞÜNDÜREBİLİR
Uzun süren öksürük, sabit
göğüs ağrısı, kanlı balgam, nefes darlığı, hırıltı veya boğuk seslilik akciğer
kanserine işaret ediyor olabilir. Tekrarlayan akciğer enfeksiyonları, boyunda
ve yüzde şişlik, iştahsızlık veya kilo kaybı ile kronik yorgunluk da bu
hastaların en sık karşılaştığı belirtilerdir.
TUVALET ALIŞKANLIKLARINIZA ÇOK DİKKAT
EDİN
Mesane (idrar kesesi) ve prostat
kanseri; idrar yaparken ağrı, sancı olması; idrarda kan görülmesi veya idrar
yapma sıklığının değişmesi ile görülebilir.
KÜÇÜK BİR BEN CİLT KANSERİ ANLAMI
TAŞIYABİLİR
Vücutta yeni oluşan benlerin
olması ya da yıllardır var olan bir ben veya siğilde şekil, boyut veya renk
değişikliği görülmesi cilt kanserini akla getirebilir. Benlerin bir dermatoloji
uzmanı tarafından düzenli takip altında olması önemlidir.
BAĞIRSAK ALIŞKANLIKLARINDA
DEĞİŞİKLİKLER KALIN BAĞIRSAK KANSERİ YÖNÜNDEN ARAŞTIRILMALIDIR
İshal, kabızlık, bağırsakta tam boşalmama
hissi, dışkıda kan görülmesi, normalde olduğundan daha ince dışkılama önemli
belirtilerdir. Karında gaz, şişkinlik hissi, krampların olması, istemsiz kilo
kaybı, uzun süren yorgunluk hissi, bulantı ve kusmalar görüldüğünde mutlaka bir
uzmana başvurulmalıdır.
VÜCUDUNUZDAKİ GENEL DEĞİŞİKLİKLERİ
ÖNEMSEYİN
Kişinin bedeninde ele gelen
kitleler ve şişlikler, deri değişiklikleri, iyileşmeyen yaralar, bağırsak ve
idrar alışkanlıklarındaki değişiklikler, beklenmedik ve anormal kanamalar ve
akıntılar, yutma güçlüğü ve hazımsızlık, ses kısıklığı, açıklanmayan kilo
kaybı, ateş, halsizlik ve ağrı kanserin belirtileri olabilmektedir.
KORUNMAK İÇİN YAŞAM TARZINIZI
DÜZENLEYİN
Sigara içmemek, alkol
almamak ya da miktarını en aza indirmek, radyasyondan uzak durmak, güneş
ışığımından korunmak, enfeksiyonlardan korunmak(özellikle hepatit B, HIV veya
HPV bulaşma riski olan durumlardan sakınmak), sağlıklı beslenmek, kilo dengesini
korumak ve egzersiz yapmak alınabilecek başlıca önlemlerdir. Kanserde erken
belirti ve bulguları öğrenerek riskleri bilmek, kanser tarama programlarına
girmek de kanserden korunma konusunda
önemli adımlardır.
ÖNERİLEN
TARAMALAR
·
Meme kanseri taraması için 1-2 yılda bir
mamografi
·
Rahim ağzı kanseri taramasında ise cinsel aktivitenin
başlangıcından itibaren ilk 3 yıl içinde başlanarak 3 yılda bir rahim ağzı
sürüntüsü (pap smear) alınarak patolojide incelenmesi
·
Kalın barsak(rektum dahil) kanseri için 50 yaş
üzerindeki herkese yılda bir parmakla muayene ve büyük abdestte gizli kan testi
ve birkaç yılda bir kolonoskopik inceleme
·
Prostat kanserinin erken tanısı için ise 50 yaş
üzerindeki erkeklere yılda bir kez parmakla muayene ve kanda PSA( prostat
spesifik antijen) bakılması önerilmektedir.
Dr. Murat KARAKAŞ
Toplum sağlığı Merkezi Sorumlu Tabibi.
Yorumlar kapalı.